30 Ekim 2002 Çarşamba
Kuran-ı Kerim'de birkaç defa Müslüman olmayanlarla dost olmayın denilerek sanki başkalarıyla her zaman düşman olmak gerektiği bildiriliyor gibi durum var. Ne dersiniz? Diyalog gerekmiyor mu? Şu an başka dindeki adamlarla İslam'ın hoşgörüsü dediğimiz nedir acaba?
Besh Asa
Öncelikle dost olmamak mutlaka düşman olmayı gerektirmez. Yani burada "dost olmayın" emrinden mefhum-i muhalif yani "düşman olun" manası çıkmaz. Ayrıca diyalog ve hoşgörü yani müsamaha dost edinme manasından farklıdır. Bir insanı dost edinmezsin, ama onun kendi inancını yaşamasına, hatta inancını başkalarına anlatmasına fırsat verebilir, bundan dolayı onunla herhangi bir sürtüşmeye girmezsin. İşte bu hoşgörüdür. Bu hoşgörü İslam'da vardır. Ama bu hoşgörüyü Müslüman olmayanlarla çok sıkı bağlar kurma, onların önünde zillete götürecek derecede eğilme, onları hoşnut etmek için Müslümanları gücendirme, İslam'ın önceliklerini arka plana itme, İslam'ın hükümlerinden ve değerlerinden taviz verme olarak algılamak hatalıdır.
Diyaloga gelince: Her şeyden önce İslam bir diyalog dinidir. Çünkü insanların güzel söz ve hikmetle Allah'ın yoluna çağrılmasını istemektedir. Öyle bir şeyin gerçekleşmesi için diyaloga ihtiyaç var. Ama bazıları diyalog derken, İslam karşıtlarının saldırılarını görmezden gelme, gayri müslimlerin yanlışlarını gözlerden uzak tutma, onlara İslam'ın çağrısını ulaştırmak yerine onların beğenmediği bazı şeylerin İslam'da olmadığını ispata kalkışma anlamını çıkarmaya çalışıyorlar. Böyle bir diyalog Müslümanca bir diyalog olamaz.
Dostluk konusuna gelince: Dostluk, arkadaşlıktan, komşuluktan, ortaklıktan, yakınlıktan ve benzeri birlikteliklerden farklıdır. Bir Müslüman, Müslüman olmayan biriyle arkadaş olabilir, komşu olabilir, iş ortağı olabilir, yoldaş olabilir. Ama insanın yakın dost edindiği kişiyi sırdaş edinmesi, onu inancıyla birlikte kabullenmesi ve ona güvenmesi gerekir. İşte bu kabullenme ve güven ortamının bir Müslümanla, Müslüman olmayan bir kişi arasında oluşması zordur. Kur'an'ın yasakladığı da budur. Kur'an'ın yasakladığı dostluk Müslüman topluma, Müslüman fertlere ve İslami bir yönetime zarar verecek dostluktur. Çünkü bir Müslüman, bir gayri müslime güvenerek onu dost edinir, ona sır verirse, onun bu sırrı Müslümanların ve İslami yönetimin aleyhine kullanması kuvvetle muhtemeldir. Hiç kimse: "Benim dostum bunu yapmaz" diyemez. Böyle diyenlerin yanıldıklarını ve bu yanılgının zararlı sonuçlar getirdiğini tarih ispat etmiştir. Ayrıca Müslüman olmayanlarla çok içten dostluklar bazen, inançların, kararlılıkların törpülenmesine yol açmaktadır. Bu yüzden araya bir mesafe koymak, kesinlikle inançları törpüleyecek noktaya varmamak gerekir. Ama bu her zaman düşman olmayı gerektirmez. Yerine göre düşman olabilirsin. Fakat Müslüman olmayanlarla barış, diyalog ve hoşgörü içinde yaşanabilecek ortamlar da oluşabilir. Örneğin Filistin'de bir Müslümanın işgalci ve gasıp siyonistleri düşman bilmesi gerekir. Ama aynı Filistinlinin Filistin dışında yaşayan ve işgalci siyonistlere destek vermeyen bir yahudiyle diyalog içine girmesi, yakınlık kurması mümkündür.