16 Nisan 2021 Cuma, Yeni Akit
ABD, yıllardan beri çıkamadığı Afganistan bataklığından çıkmak için Trump döneminde, 29 Şubat 2020’de Katar’ın başkenti Doha’da Taliban’la bir anlaşma imzalamıştı. Bu anlaşmaya göre önümüzdeki Mayıs ayına kadar Afganistan’daki askeri güçlerini tamamen çekmiş olması gerekiyor. Ancak yeni ABD Başkanı Biden, bu ülkedeki askeri güçlerini tamamen çekmesi durumunda kendi çıkarlarının bekçiliğini yapmasını beklediği Kabil hükümetinin Taliban karşısında zayıf düşeceğini ve onu hükümetle anlaşmaya zorlamanın kolay olmayacağını düşündüğü için, söz konusu anlaşmada belirlenen takvime uyulmasının çok zor olacağı yönünde açıklama yaptı. Taliban buna karşı çıkarak herhangi bir taviz verilmesinin söz konusu olamayacağını, ABD güçlerinin belirlenen tarihten önce çekilmesinin zorunlu olduğunu bildirdi. Bunun üzerine Afganistan’daki ABD güçleri, Kabil yönetimi için tehdit oluşturdukları iddiasıyla Kandahar’da Taliban’ın bazı mevzilerini havadan bombaladı. Taliban buna şiddetle tepki göstererek ABD’nin anlaşmanın gereklerine bağlı kalmadığına dikkat çekti ve belirlenen takvime uyulmaması durumunda anlaşmanın geçerliliğini kaybedebileceğini dile getirdi.
Şimdi Afganistan’da asker bulunduran ülkelerden bazıları istikrarlı bir şekilde askerlerini çekeceklerini açıklamış durumdalar. Ancak ABD başkanı, askerlerini çekme işlemine 1 Mayıs’tan itibaren başlamayı ve 11 Eylül’e kadar tamamlamayı planladığına dair açıklamada bulundu. Bu ise anlaşmanın şartlarına riayet etmeme ve güvensizlik oluşturma anlamına gelir. Çünkü bugün takvime riayet etmeme konusunda anlaşmayı ihlal eden ABD’nin yarın başka konularda ihlallerde bulunmayacağından ve 11 Eylül’de tamamlayacağını iddia ettiği çekilme işlemiyle ilgili plana da gereği gibi riayet edeceğinden kimse emin olamaz.
Bu sebeple Taliban, ABD’nin belirlenen şartlara uymaması durumunda anlaşmanın geçerliliğini kaybetmiş olacağı ve kendilerinin karşılığının da işgal güçlerine karşı silahların yeniden konuşturulması olacağı konusunda hatırlatmalarda bulundu.
Konuyla ilgili yorum yapan uzmanlar da Biden yönetiminin çekilme takvimine uymaması durumunda yeni bir şiddet dalgasıyla karşı karşıya kalabileceğine ve tamamen çekilme tarihi olarak açıklanan 11 Eylül tarihine kadar kanların akabileceğine dikkat çektiler.
Konu hakkında Daily Beast gazetesinin yayınladığı habere göre Taliban, Biden yönetiminin askerlerini geri çekme işlemini geciktirmesi durumunda tepkilerinin ne olacağını açık bir şekilde ortaya koydu. Taliban, her şeyden önce tüm yabancı güçler Afganistan’ı terk etmediği sürece yeniden barış görüşmeleri masasına oturmayı kabul etmeme kararı aldı.
Taliban’ın Helmand eyaletindeki ileri gelen komutanlarından Molla Salih Han, anlaşmanın gereği gibi uygulanmaması durumunda cemaatlerinin gerek ABD güçlerine ve gerekse Kabil hükümetine bağlı askeri güçlere saldırıya geçmeye hazır olduğu hatırlatmasında bulunarak, Afganistan’ı onlar için bir kabusa dönüştürebileceklerini dile getirdi.
Taliban’ın Gazni vilayetindeki bölge komutanı olan Molla Mücahid Rahman da, ABD’nin 1 Mayıs’tan önce tamamlanması gereken çekilme takvimine riayet etmemekle güvenilir olmadığını, anlaşmalarına bağlı kalmadığını ispat ettiğine dikkat çekerek buna kendilerinin cevaplarının da Afganistan’da ABD askerleri bulunduğu sürece savaşı sürdürmek olacağını dile getirdi.
Biden’ın Afganistan konusunda sergilediği tutum, onun öyle sanıldığı kadar da uzlaşmacı, itidalden ve çözümden yana olmadığını, ABD’ye hükmeden derin güçlerin kirli oyunlarının bir maşası olduğunu gözler önüne serdi. Ancak onun bu tutumu hiç de akıllı bir siyaset ortaya koyamadığının açık göstergesidir. Çünkü ABD’nin Afganistan’dan çekilmeyi kabul etmek zorunda kalması orada bir bataklığa saplanmasından kaynaklanıyordu. Şimdi işi yokuşa sürmesi ve anlaşmasına bağlı kalmaması kendini rahatlatmayacak, bilakis o bataklıkta biraz daha çırpınmaya kalkışmak suretiyle daha da çamura saplanmasına sebep olacak.