Çoklu İsrail koalisyonu

4 Haziran 2021 Cuma, Yeni Akit

İşgalci siyonist rejimde, son erken genel seçimlerden sonra hükümeti kurmakla görevlendirilen Netanyahu’nun başarılı olamayıp görevi cumhurbaşkanına iade etmesinden sonra, yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen Gelecek Var (Yesh Atid) Partisi’nin lideri Yair Lapid 2 Haziran Çarşamba gecesi geç saatlerde koalisyon için yeterli sayıyı oluşturabilecek bir ittifak sağladığını açıkladı. Ardından hükümet kurma planını bildirmek için cumhurbaşkanı Reuven Rivlin’e de mesaj gönderdi.

Açıklanan plana göre ağırlıklı olarak sol ve liberal grupların iştirak edeceği, 1948’de işgal edilmiş topraklardaki İslami Hareket’in güney kanadı olarak isimlendirilen oluşumun siyasi partisinin de dışardan destek vereceği bir koalisyon oluşturulması konusunda ittifak sağlanmış durumda. Eğer bireysel tavırlardan kaynaklanabilecek itiraz söz konusu olmazsa açıklanan listenin işgal rejiminin parlamentosu durumundaki Knesset’ten yeterli oy alması mümkün. Ama bizzat siyonist medyanın verdiği bilgilere göre Netanyahu, bazı kişilerin bireysel olarak karşı çıkmalarını ve destek vermemelerini sağlamak amacıyla ittifakın temeline dinamit koyma çalışmalarını daha ilk günden başlattı. Çünkü böyle bir hükümetin kurulması ve parlamentodan güvenoyu alması onun siyasi hayatına nokta koyacak gelişmelerin de kapısını açabilir.

Netanyahu’nun Gazze’ye yönelik son saldırısına kapı açan hadiselerin yönlendirilmesinin amacı da işgal rejimi cumhurbaşkanı tarafından hükümeti kurmakla görevlendirilen Lapid’in çabalarının önünü tıkamak ve yeni bir erken seçimi zorunlu hale getirmekti. Böyle bir erken genel seçime gidilmesi durumunda Netanyahu, özellikle fanatik grupların desteğini kazanmayı ve böylece sandalye sayısını artırarak hükümet kurmak için yeterli sayıyı yakalamayı hedefliyordu. Ancak bunu başaramadığı gibi Filistin direnişinin kararlı duruşu karşısında acze düşmesi, 11 gün süren çatışmalarda da işgal rejiminin tarihinin en zor günlerini yaşaması Netanyahu’nun itibarını düşürdü.

Bu durum karşısında parlamentoda siyasi yönden çok farklı konumlarda duran partiler ve gruplar Netanyahu’ya karşı bir ittifak oluşturarak onun 12 yıllık iktidarına son verme konusunda aralarında anlaşıp bir koalisyon formülü ortaya çıkarmayı başardılar.

Koalisyona girmeyi kabul eden partilerin içinde sol ve liberal eksenliler ağırlıklı olsa da güvenoyu için yeterli sayıya ulaşılması için siyasi tavırları onlarınkinden hayli farklı olan Liberman gibi bir fanatik siyasetçinin de iştirak etmesi bu koalisyonu kurma konusunda anlaşan partileri buluşturan en önemli ortak çizginin Netanyahu karşıtlığı olduğu kanaatini güçlendiriyor.

Koalisyon formülüne dahil edilen partilerin geniş bir siyasi çerçeveyi oluşturduğu görülüyor. Ama bunların temelde dört ana ekseni oluşturduklarını söylemek mümkün.

Birinci ana ekseni oluşturanlar, liberal çizgidekiler. Ama bunların hepsi aynı renkte değil. Renk tonları birbirinden farklı. Bunların arasında hükümeti kurma çalışmalarını yürütmekle görevlendirilmiş olan Yair Lapid’in Gelecek Var Partisi’ni, koalisyonun birinci döneminde başbakan yapılacağı söylenen Naftali Bennett’in Yamina Partisi’ni, Benny Gantz’ın Mavi Beyaz İttifakı’nı ve Gideon Sa’ar liderliğindeki Yeni Umut Partisi’ni sayabiliriz. Bunların geneli laik görüşte ve dini kurumların siyasette çok etkili olmasına olumlu bakmıyorlar.

İkinci ana ekseni oluşturanlar sol çizgide duranlar ki bunlar da Nitzan Horowitz liderliğindeki Meretz ve Merav Michaeli liderliğindeki İsrail İşçi Partisi’nden oluşuyor. Bunlar laiklik konusunda daha katı ve iki devletli çözüm formülüne de olumlu yaklaşıyorlar.

Üçüncü ana eksende Avigdor Liberman’ın liderliğindeki İsrail Evimiz Partisi yer alıyor. Liberman, laikliğe kesinlikle karşı duran, dinle ulusal kimliğin birbirinden ayrılamayacağını savunan ve fanatik siyonist tavırlarıyla öne çıkan biri.

Dördüncü ana eksende, hükümete dışardan destek veren, Mansur Abbas liderliğindeki Birleşik Arap Listesi (Ra’am) yer alıyor.